Betonun hazırlanmasından beton dökümüne kadar geçen her aşamada iş sağlığı ve güvenliği ön planda tutulmalıdır. Bu yazıda, beton dökümünde dikkat edilmesi gerekenler, iş sağlığı ve güvenliği konularını ele alacağız.
Dünyada ve ülkemizde en çok ölümlü kazaların yaşandığı sektörler arasında yüksek çalışma, inşaat, elektrik işleri, yük kaldırma ve ağır sanayi yer almaktadır. Beton dökümü, tehlikeli iş kollarına bağlı olarak yürütülmesinin yanı sıra ciddi riskler barındırır. Döküm işlemi genellikle binalar, inşaat alanları, işyerleri ve benzeri birçok yerde gerçekleştiriliyor olması nedeni ile iş sağlığı ve güvenliği açısından büyük önem taşır. Bu sebeple, bu işlemler izinli ve belirli bir plana göre yapılmalıdır.
Beton dökümü esnasında karşılaşılan risklerin ve tehlikelerin önlenmesi amacıyla, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından açıklanan yönetmeliklere uyulması gerekmektedir. Bu yönetmelikler, döküm işlemi esnasında alınması gereken temel tedbirleri kapsamlı bir şekilde sıralamaktadır. Yönetmeliklerde belirtilen önlemler, işçilerin güvenliğini sağlamak ve olası kazaları en aza indirmek için titizlikle uygulanmalıdır.
Beton Dökümünde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Beton Dökümünde Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)
Bu alanda çalışan işçilerin kişisel koruyucu donanımlarını (KKD) kullanmaları hayati önem taşır. Bu esnada kullanılan KKD’ler şunlardır:
- Baret: Baş yaralanmalarını önlemek için.
- Koruyucu Gözlük: Beton sıçramalarına karşı gözleri korumak için.
- Eldiven: Betonun cilde temasını önlemek ve kimyasal yanıkları engellemek için.
- Çelik Burunlu İş Ayakkabısı: Betonun ağırlığından kaynaklanabilecek ayak yaralanmalarını önlemek için.
- Koruyucu Giysi: Cildi betonun kimyasal etkilerinden korumak için.
Beton Dökümünde İş Güvenliği Nedir?
Çalışma Alanının Güvenliği Hayat Kurtarır!
Döküm yapılacak alanın güvenliği sağlanmadan işe başlanmamalıdır. Bu işlemler esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Alan Temizliği: Beton döküm alanı daime hem temiz hem de düzenli olmalıdır. Herhangi bir engel ya da tehlike unsuru bulunmamalıdır.
- Uyarı İşaretleri ve Bariyerler: Çalışanları ve diğer kişileri uyarmak amacıyla uyarı işaretleri ve bariyerler kullanılmalıdır.
- Aydınlatma: Beton dökümü alanı yeterince aydınlatılmalıdır, özellikle gece çalışmaları sırasında.
Betonun Hazırlanması ve Taşınması Esnasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Betonun hazırlanması ve taşınması sırasında da iş sağlığı ve güvenliğine dikkat edilmelidir. Bu süreçlerde dikkat edilmesi gerekenler:
- Beton Mikseri: Beton mikserlerinin güvenli bir şekilde çalıştırılması ve bakımlarının düzenli olarak yapılması gerekmektedir. Mikserin çalışması sırasında herhangi bir mekanik sorun olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Beton Pompası: Beton pompalarının güvenli kullanımı ve düzenli bakımı sağlanmalıdır. Pompa hortumlarının doğru bağlanmış olduğundan ve sızdırma yapmadığından emin olunmalıdır.
- Elle Taşıma: Betonun elle taşınması durumunda, işçilerin doğru taşıma tekniklerini kullanmaları ve aşırı yüklenmeden kaçınmaları gerekmektedir.
Beton Dökümü ve Sıva İşlemlerinde İş Güvenliği Nedir?
Beton dökümü ve sıva işlemleri sırasında iş sağlığı ve güvenliğine yönelik alınması gereken önlemler:
- Döküm Tekniği: Döküm işlemi esnasında, betonun düzgün ve kontrollü bir şekilde dökülmesi gerekir. Betonun aniden dökülmesi veya sıçraması engellenmelidir.
- Kalıp Kontrolleri: Dökümü gerçekleştirmeden önce kalıpların hem sağlam hem de düzgün yerleştirilmesi gerekir. Kalıpların yerinden oynaması veya çatlaması ciddi kazalara neden olabilir.
- Vibratör Kullanımı: Betonun yerleştirilmesi esnasında vibratörlerin güvenli kullanımı oldukça önemli bir konudur. Vibratörler, betonun homojen bir şekilde yerleşmesini sağlarken, kullanıcıların güvenliği için doğru bir şekilde kullanılmalıdır.
Betonun Sertleşmesi ve Sonrasında İş Güvenliği Nedir?
Beton dökümü tamamlandıktan sonra da iş sağlığı ve güvenliği önemlidir. Betonun sertleşmesi sırasında alınması gereken önlemler:
- Koruma Önlemleri: Yeni dökülen betonun korunması ve üzerine basılmaması için gerekli önlemler alınmalıdır. İşaretler ve bariyerler kullanılmalıdır.
- Denetimler: Betonun sertleşme süreci boyunca düzenli denetimler yapılmalıdır. Betonda deformasyon veya çatlak oluşumu olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Temizlik: Döküm işlemi tamamlandıktan sonra, kullanılan ekipmanların temizlenmesi ve bakımının yapılması gerekmektedir.
Beton Döküm Esnasında Karşılaşılabilecek Kazalar Nelerdir?
Üretim süreçlerinde her zaman belli riskler ve tehlikeler bulunmaktadır. Olası iş kazalarının önlenmesi için işe başlamadan önce risk analizi yapılmalı ve bu analiz doğrultusunda gerekli önlemler alınmalıdır. Çevre ve insan güvenliği sağlandıktan sonra faaliyetlere başlanmalıdır. İşlem öncesinde ve sırasında mutlaka mühendis ve iş güvenliği uzmanı bulunmalıdır. Karşılaşılabilecek iş kazalarını çeşitli nedenlere göre sıralayabiliriz:
- Beton pompası veya mikserin devrilmesi
- Fil hortumunun çıkması ya da borunun yerinden düşmesi
- Beton pompası ile mikserin arasına çalışanların sıkışması
- Hazır betonun kişinin yüz ve cildine temas etmesi sonucu beton yanığı oluşması
Yukarıda belirtilen kazaların dışında, beton aracının döküm alanına gelirken trafik kazası yapması da olası durumlardan biridir. Bu tür kazalar sonucunda ne yazık ki ölümler ve yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Çalışma alanlarında iş güvenliğinin sağlanması için her adım dikkatle atılmalıdır. Döküm alanına işi olmayan kişilerin girmesi engellenmeli, çalışan işçilerin ekipmanları sağlam ve kaliteli olmalıdır. Yetkili kişiler tarafından ekipmanlar ve koruyucu donanımlar düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Beton Dökümü Esnasında Olası Kazalara Karşı Alınabilecek Önlemler Nelerdir?
Döküm faaliyetleri sırasında mevcut tehlike ve risklerin olası kazalara dönüşmesini önlemek amacıyla iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması elzemdir. Bu, sadece bir ihtiyaç değil, aynı zamanda yönetmeliklerle belirlenmiş kurallar bütünüdür. Bunun yanı sıra, döküm işlemi esnasında çalışanların bireysel olarak çeşitli önemler alması gerekmektedir.
Öncelikle, mikser ve pompa operatörlerinin yetki belgelerinin titizlikle kontrol edilmesi ve bu belgelerin geçerli olduğunun doğrulanması çok önemlidir. İşverenler, bu konuda titiz davranmalı ve operatörlerin yeterliliklerinden emin olmalıdır. Beton pompalarının şantiye alanlarına kurulumu sırasında zeminin sağlamlığı kontrol edilerek güvenli bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.
Bireysel güvenlik açısından beton yanıkları, ölüm ve yaralanmalardan sonra en ciddi kazalar arasında yer almaktadır. Beton, yapı olarak döküldüğü ortam veya temas ettiği yüzeydeki suyu çekerek kurutur ve temas ettiği cildi kurutup kızarıklık bırakarak yakar. Göze temas etmesi durumunda ise görme kaybına yol açabilecek ciddi durumlar ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda, ilgili kişi derhal hastaneye götürülmelidir. Bu tür riskleri en aza indirmek için, döküm işlemleri sırasında koruyucu kıyafet giyilmesi zorunludur. Döküm sahasında çalışan işçilerin vücudun açıkta kalan kısımlarını örten koruyucu kıyafetler, gözlük ve çizme giymeleri gerekmektedir. Bu tedbirler hem bireysel hem de kurumsal düzeyde alınarak iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uygun bir çalışma ortamı sağlanmalıdır.
Beton Döküm Yönetmeliği Nedir?
Beton döküm yönetmeliği, yapı malzemesi olarak yaygın biçimde kullanılan betonun üretiminden, taşınmasına ve dökümüne kadar olan süreçleri kapsayan düzenlemelerdir. Bu yönetmelikler, yapıların dayanıklılığını, güvenliğini ve çevresel etkilerini düzenlemek amacıyla oluşturulmuştur. Türkiye’de beton dökümü için başlıca referans TS 500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları Standardıdır. Bu standart, yapısal betonun özelliklerini belirlemekte ve kullanımını düzenlemektedir.
Bu yönetmelik, inşaat sektöründe çalışan herkes için önemli bir rehberdir çünkü yapıların güvenliği ve dayanıklılığı, doğru beton kullanımıyla doğrudan ilişkilidir. Yönetmelik, betonun kalitesini artırmak, yapısal bütünlüğü sağlamak ve yapıların ömrünü uzatmak için çeşitli standartlar ve kurallar içermektedir. Bu nedenle, inşaat projelerinde beton dökümü süreçlerinin bu yönetmeliklere uygun olarak yürütülmesi büyük önem taşır.
Yazımızda bahsettiğimiz tüm uygulamalar iş sağlığı ve güvenliği hem işçilerin hem de inşaatın genel güvenliği için hayati öneme sahiptir. Betonun hazırlanmasından dökümüne kadar her aşamada alınacak önlemler, olası kazaların ve sağlık sorunlarının önüne geçecektir. Döküm sırasında dikkat edilmesi gereken kişisel koruyucu donanımlar, çalışma alanının güvenliği, betonun hazırlanması ve taşınması, dökümü ve sonrası işlemler, iş sağlığı ve güvenliği açısından titizlikle ele alınmalıdır. Bu sayede hem sağlıklı hem de güvenli çalışma ortamı sağlanabilir.
Beton hakkında bilgi edinmek için Kocalar Beton ile iletişime geçin! https://www.kocalar.com.tr/iletisim/
Beton işleri teknik şartnameye linkten erişebilirsiniz: Beton İşleri Teknik Şartname
